SITTELNA, GIMNA LE SAZIAN l9

LESSON 9: November 23 – 29

 SITTELNA, GIMNA LE SAZIAN

 Sabbath Nitaklam November 23
 TUKAALSUNG SIMDING: Ezra 1: 9- 11; Dan. 1: 1, 2; Dan. 5; Thuhilhkik 30: 1- 6; Ezra 8: 1- 23; Neh. 11: 1, 2; 12: 1- 26.
 KAMNGAH: “A sanggamuh ahi amau makaite pawmin, Pasi- an’ nasem Moses in apiak Pasian’ thukham zui in, eite’ Topa ahi Topa’ thupiak-na khempeuh, ama’ ngeinate leh ama’ thukhamte azuihna dinguh kiciamna abawl uhhi.” (Nehemiah 10: 29).
 Eite in, Lai Siangtho sungah khangthute khawng ki kantan ziauziau hi. Topa in thupi asak mahmah manin ana khum hizaw hi. Topa in a kuhkal Pasian ahi hi. A mimal mah- mah hong tel ahih manin hong mangngilh loding cihna hi.
 Mite’n phawktham hong sakei mahleh zong, Pasian in, innkuan beh leh phung hong telpha mahmah cih, hih khangtangthu in hong theisak hi. Zeisu in gittano leh sam- zang nangawn hong tel mahmah cihi: “Gitta nga ciangin hamuin kizuaklel hilo a hiam? Tuabang hilel napi in Pasian in gitta khatbeek mangngilhlo hi. Na lutung vuah sammal nangawn Pasianin theikhin hi. Note lung himawh kei-un. Gitta tampi sangin na manphazaw uhhi” (Luka 12: 6, 7). Hih bang ciangdong kuhkal taka telpa in lungkhamna khempeuh hong telkhin hi.
 Amah pummuan unla, i nuntakna khempeuh Amah’n hong don ahihna muang un.Tuabang lungmuanna hong piak kawmkawmin, eimau pumpitek zong eimahmah in donin kemcing ding hihang.

 SUNDAY November 24

 TANGTHU’ PASIAN

 Ezra 1:9-11 leh Daniel 1:1, 2 simkhawm in. Ezra in a pulak thute a kitelzaw thei dingin, Daniel in koibang in panpih hiam?
 Ezra in amalmal in a gensukpen, Daniel in gawm-khop in agen daante phawl in. Anih tuakun Topa’n nakhempeuh ukcih pulak uhhi.
 “Khangtangthu in thu gen hi. Minamsim adingin munkhat tuak, Pasian in ngimsakna nei hi. Tulai tu hun in mimal leh minambup in, mawh banglopa in hong sittel gige hi. Amau mailamthu ding peuhmah amau’ deihteelna bang hi a, Pasianin na khempeuh uk gige hi” EG White, Prophets and Kings, laimai 536.
 Daniel 5 simin. Belshazzar tungah atung thukhenna hong bangci lak hiam?
 Kumpi Cyrus in Medo-Persia galkap honpi tawh, BC 539 kum in, Babylon khuapi simin zogawp hi. Belshazzar in hau- hna manna tungah ki ngalua kha in, nitak khat zudawnpawi akhaam laitakin, amah kithat in agam beisak hi. Amah ki sit- telzo a, ahunte beiza ahihna, Pasian’ khut teekin kawmtungah lai in hong gelh hi. A lian mahmah Nebuchadnezzar thuaksa teleh, pianthaknate thei gige napi in, pilzo tuanlo hi. Pasian’ hilhna manglo peuhmah kisiatna sungtung uhhi.
 Kamsangpa Daniel akiangah omden napi in, phawkin nanei khalo hi. Pasian’ sianthona leh hong ompihna ih man- suah ciangin, buaina, thusia leh kamsiatnate in sih nadong hong thuthei uhhi.
 Daniel in, Nebuchadnezzar tangthu a genlai in, “Ahih hangin, atapa ahi nangmah Belshazzar in, hihthu khempeuh natheih hangin, na kiniamkhiat tuankei hi” (Daniel 5:22). Bel- shazzar khialhna bangte bawlkhakloh na’ngin bangci kidop- theih ding hiam? Singlamteh in, Pasian’ mai ah koici hong ki niamkhiat sakthei ding hiam?
 MONDAY November 25
 A KHUAPITE SUNGAH
 Ezra 2 leh Nehemiah 7 sung aom sazian teng encian lecin bang thupeuh naphawk kha hiam?
 Ezra 2 leh Nehemiah 7 sungah, Babylon ah saltanna pan Zerubbabel leh Joshua in makaih in hong ciahkik teng min sazian omhi. Hih min sazian tengpen cimtakhuai bang hi na- pi, Pasian in, Israel mipi a veina, ei phawkkhakloh honkhat honglak hi. Kulhpi ki zosiangta a, Pasian’ zawhpih hitei napi, salpan hong ciahkik khang masapen, Ezra leh Nehemiah tegel mahmah mapangkhawm ahihna Pasianin ki dawksak nuam hi. Tuahun a khang mite in, haksat buaina leh langdona tam- pi takte kawmkal ah, deihbangin asep theihloh hangun, zosiangthei veve uhhi.
 Ezra leh Nehemiah tegel nasepnate thupi kisa mahmah taleh, mipite’n zong ma panpih uhhi. Pawlkhen tuamtuam kikhen in, hun tuamtuam tuakun semuh himah taleh, gual- zawhna thupi mahmah ngah veve uhhi. Ezra 2 kipatna lamleh Nehemiah 7 tawpna lamte kizopna om a, biakinnpi nihna leh Jerusalem khuapi ki thaklam kik thei hi.
 Nehemiah 7:73 sim in. Pasian’ deihna bangin nasepna in bangzahin gualzo cih bangin honglak hiam?
 “Israel tate a khuapi sungvuah om uhhi.” Sal pan hong ciahkikna leh a lamphatnate in lamdang mahmah hi. Kum tampi sung a kisiacipsa akhuapi, abiakinn, inn le lote ah hong ciahkik thei in, munlui teng mahah lamphakik thei uh hi. Amaute tektek leh akimkot midangte adingin thulamdangpi khat ahi hi. Tuate khempeuh pen, Pasian’ deihna leh a kamci- amte ahi hi.
 Na nuntakna in lam-et beipi hiphial mahleh, Topa mah muang teitei dingin na ki um hiam?
 TUESDAY November 26
 SIAMPITE KAW’H OM?
 Zanni Sinna tungtawnin, Babylon salpan alamdang mah- mah in hong ciahkik cihthu dotna veng himai hi. Ahih hang
 mihingte’ nasepna ahih manin, buaina tampi takmah tuakkha uhhi. Abuaina lianpen khatin, salpan suakta in kipuahphat kik theih ding kamciam omsa kawmkal ah, Jew tampi takte in, apu apate’ gamvuah ciahkik nuam nawnlo in, Babylon ah omsuak nuam uhhi. Hithei peuhmah ding maw leh?
 Ezra 8:1-15 simin. Aneu 15na encian in. Veina lianpi bang omhiam? A gamlui khualui a puahpha nuam mikhat ading banghangin veituak mahmah nasa hiam?
 Ataktak in bel Babylon ah Jew khempeuh hi samlo in, Le- vi mi pawlkhat zong ciah nuamsam uhhi. Babylon gam a pi- angpan khangthakte in, gamlui-thu bangmah theilo uhhi. Ki thakpat nading bangmah neilopi khawngin, thu saupipi dotna khawng zong bawlnuam nawnlo uhhi. Tua manin, biakinnpi sung nasem khom lel ding Levi mi tawmno bekmah tawh kipan uhhi.
 “Tu hun ciangin, Babylon ah kum zalom khatleh langphial ateng Jewte tenna Nippur aki tawhkik ciangin, Kumpi Arta- xerxes I maanlai in Jew mihau tampitak mah Mesopotamia gamah teeng hi cih kitheikhia hi. Tua ahih manin, Ezra leh Ne- hemiah in, gamlui ah ciahkik ding a sap uhteh saphak thei mahmah uhhi. Tua bangin a ciahkik peuhmahin, gamlui atun uh ciangin, nuntakna haksa mahmah ding, Babylon sangin zong nuamzaw ngeilo ding cih thei uhhi. Tuabang teng hangin, Ezra in, gamlui ciah photphot kisin ding a sapteh, innkuan 2,000 kiimbek in gamlui zuan uhhi” SDA Bible Commentary, Vol. 3, laimai 376.
 “Pasian’ ukna sungah omtheih nadingin, haksatna tampi thuak ding hihang” (Sawl. 14: 22). Topa tungah a thumaan cinten nuamte adingin, zia-etna leh haksatna omtakpi dingcih hong bangci theihsak hiam?
 WEDNESDAY November 27
 PASIAN’ MAIAH KI NIAMKHIAT
 Thuhilhkikna 30:1- 6 simin. Hebrew mipite ading bang kamciam kipia hiam? Ezra leh Nehemiah bang ahi midangte adingin, bang khiatna a nei diam?
 Ezra leh Nehemiah tegel in genkholhnate theikhin uhhi. Saltangte, Pasianin ciahpih kikding cihzong thei uhhi. Nehemi- ah 9 sungah amau gimthuak theihna ahangthute omsitset hi. Pasian’ hehpihna leh makaihna tel sitset uhhi. Topa in salpan a ciahkikna uh picingsak ding cih zong um tentan uhhi. Tua kamciamte in haksatna thuaklo ding cihna hi peuhmahlo hi. Tu quarter buppi sungin, Pasian’ kamciamte kawmkal mahah, bang haksatna teng thuakuh hiam cih mukhin hihang.
 Ezra 8: 16- 23 simin. Hihtengah bang tona peuh om a, koici dawnkik uh hiam?
 Kamciamte kawmkal mahah lampi lauhuai mahmah cih Ezra in theikhin hi. Pasian’ maiah antanna leh ki niamkhiatna in, amau gualzawhna bulpi hi. Tua banghun in, kumpipa tun- gah kepna leh huhna ding ngettheih daan khawng zong hong theita hi. Ahih hang tua bangin ngen nawn selo zaw hi (Neh. 2:9). Kumpipa kepcinna ngenleh, Pasian amangngilh daan hi- zaw dingin ngaihsun zaw ahih manin, kumpipa kiangah, “Ka Pasianun amah azong mi khempeuh ompih in amau ading ahoih nasem a, amah a nusiate khempeuh tungah amah heh hi” (Ezra 8: 22) ci hi. Tua santakah adau pai ahih manin, (Ezra 8: 31) sung ciaptehna ah, Topa kepcinna hangin ama- baan uh lungmuan huai pah hi.
 Nakhempeuh ah Pasian mah muang tangtang ni. Tua- bang pipi mahin, thu hong uppih lote huhna zong banghun ciangin ngenthei ding hiam? Banghangin khial khollo leld- ing hiam?
 THURSDAY November 28
 KHUAPI SIANGTHO SUNGAH
 Nehemiah 11:1, 2 simin. Bangthu teng piang hiam? Jerusalem khuasung leh khuapi dangte ah teng dingte banghangin lai aisaan in khentliangm uhhiam?
 Nehemiah 11 in bang hong hilh hiam? Sal pan hong ciah- kikte adingin innthak kisam uhhhi. Khuata lakah ten sangin khuapi sungah ten zong nuntak nuamzaw deuh hi. Apu apate’ gamh leitang zong nei uh a, tuate nusia in Jerusalem khuapi sung ten dingpen haksa sapian in, tenloh phamawh ahihleh bel, kihawlkhiat daan in ngaihsun uhhi. Nuntak na’ng nasiat- ak in dian kul a, khuata teen leh khuapi teen zong kibang theilo hi. Theih ngeiloh gamah vateng ding cihpen haksa sa- mahmah uhhi. Lungdamthu tangko nading munthak khuapi ahi a, khuata ahi zongin munthak limlim haksa mahmah hi. Khuapiliante sung nasep na’ng zong haksa mahmah hi.
 “Nasemte in aphak ding zahuh phazo nailo uhhi. Nasep zawh nadingin makaite zong khanlawh kul hi. Topa hong pai- baih ding cih hilhding akisam khuapite lakah mi tultampi omuh hi. A mangthang khate gumkhia dingin, numei leh pasalte in Kha Siangtho tawh kidim in kuankhia ding kadeih mahmah hi” EG White, 7 Testimonies for the Church, laimai 40.
 Nehemiah 12:1-26 sungah Siampite leh Levite min banghangin kigual deudeu hiding hiam? Nehemiah 12:27-47 sungah, khuapi kulh aapna leh amau koici kisaina omhiam?
 Pasianin nakhat peuhpeuh hisitset a bawlding deih hi. Na lianpite sepma in a kipumpiak mite kisam masa hi. Hih siampi innkuante in, apualam pan galte’n hong nawngkaisak theihloh nading in kulhpi lamna huh uhhi. Galmuan theih nadingin, kulhpi kisampha mahmah taleh, a kipumpiak siampite omkei leh, biakpiakna ah khamuanna omthei tuanlo hi. Mi khempeuh in amau hihtheihna munciatpan maa hong pangkhawm ding uhhi.
 FRIDAY November 30
 NGAIHSUT BEH DING: EGWhite lai, Steps to Christ, laimai 57-65 sungah “The Test of Discipleship” cih thulu sim in.
 “Khazih’ mawhmaisakna teltaktak in, Pasian’ ta ahi nuam taktakmi, amau gamtatna in kicinna neilo cih atel, Kha Siangtho in amau thaksuaksak ding a utmi tampitak omhi. Tuate in lungkia in nungtolh ding hi lohi. Mawhnate hangin Zeisu’ khe ah bokin, kapin, thumhun ommah leh lungkiat ding hi tuanlo hi. Galte’n hongzo phialmah leh, Pasian in hong tai- sanlo hi. Khazih in Pasian’ taklam ah dingin eite palai hong sepsak ngitnget hi. Nang hong puahpha in, ama’ sianthona lengkiksak ding hong deihsak hi. Ama kiang ki aap lecin, Zeisu hong paikikni dong, nang sung ah nahoih hongsem ding hi. Nakpi takin thungen inla, upna khauhsak in. Eimau tha muanglo zaw in, amah muangzaw in. Amah in eite gupna leh cidamna ahi hi.” EGWhite, Steps to Christ, laimai 64.
 KIKUP DING DOTNATE 
 1. Daniel 2 sungteng thute lungngai in. Kum tultampi lai- pekin, kumpi liante pianding, puukding cihte leh tu hun Europe gamte ki thutuak lohna ding cihte genkhol sitset hi. Pasian in nakhempeuh thei a, hong hilhkhol sitset zo ahih manin, leitung lauhuainate lakah bang khamuanna naneithei ding hiam?
 2. Pasian in eite hongtel sitset hi. Tuabangin hong kepcin- na in eite hong khalumsak hi. “Ahih hangin Jacob aw, nangmah hong piangsakpa, Israel aw, nangmah hong bawlpa, Topa in tu in hihbangin cihi; ‘Hong honkhia khin kahih manin laukei in. Namin tawh kongsam khin- zo a, nangpen kei a na hihi” (Isaiah 43: 1). Lungsim, pumpi, kizopna leh sumpaai haksatna tuamtuamte sun- gah, Pasian hong kepna i muang zo diam?
 3. Wednesdayni sinna enkik dihni. Ezra in, kumpipa kiangpan huhna ngennuamlo hi. Tuabang ngetna in Pa- sian kepna muanlohvai in ngaihsun hi. Pasian in ei hong damsak theipa hi napi, i damloh ciangin, doctorte i zuatpen upna neu akici thei diam? Kikum un.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *