KHENTATNA HOIHLOTE l12

LESSON 12: December 14 – 20

 KHENTATNA HOIHLOTE

 Sabbath Nitaklam December 14 
 TUKAALSUNG SIMDING: Nehemiah 13:23-25; Thuhilhkik. 7:3,4; 2 Cor. 6:14; Ezra 9, 10; 1 Cor. 7: 10- 17
 KAMNGAH: “Ka biak Pasian aw, ka mawhnate un ka lu dawndong hong vuknelh in vantung dong banto ahih manin, Nangma lam kong et ding maizumin kamai asan hi, ka Pasian aw.” (Ezra 9: 6).
 Israelte sungah, minamdang Israel lote tawh ki teenzau gawp a laan mahmah laitakin, Ezra leh Nehemiah in makai hong suak uhhi. Makai anih tuakmah in, amite leh Pasian ki- zopna khauhsak nuam mahmah uh ahih manun, hihthu thupi laak mahmah uhhi. Milimbia minam dangte in, Israel mite tungah thusia tampi hong tun cih pen tangthu sungah adim in omcih thei khin uhhi.
 Mualsang khempeuh tungah Baal leh Asherah biaknatau omliang dongin Israel gam sungah kizeelgawp hi. Milimbia inn- kuanpih zi/pasal neite’ huzaapna in Israel mipi adingin lauhu- ai mahmah hi. Balaam in zong, Moab mite’n a numeite uh Is- raelte kiangah vapaisak dingin ngaihsutna pia hi. Tua bang ahihleh Israel pasalte in Pasian kiang pan lampial dinghi cihi. Ama cihpen maan mahmah hi. Nu/Pa bek hilo in, tate’ upna zong sukha pah hi.
 Ezra leh Nehemiahin, Israelte ki teenzauna bangci hih sawm ahiam? Omsak hithiat lel ding maw, langdo ding?
 *Tu kaal sungteng in hih makai nihgelte nasepna teng sin ding hihang.
 SUNDAY December 15
 NEHEMIAH THUKKIKNA
 Nehemiah 13:23-25 simin. Bang thu piang a, Nehemiah’ thukkikna eite’n bangci gending hiam?
 Naupangte in, Aramaic (Saltan hunlai kam) leh Hebrew pau pautheilo uh ahih manun, Lai Siangtho hilhnate telzolo uhhi. Pasian theihna omzolo ahih manin, thubuaipi khat hongsuak hi. Siampite leh Laisiamte in Pasian’ thukham To- rah pen Aramaic lai sungah hilhcianbek uhhi. Nute atamzaw in Ammon mi, Ashdod mi, Moab mite vive hi a, innsung nau- kem penpente ahih manun, naupang-te in apate zah in amau- pau pautheilo uhhi. I zat kampau anei mite’ngeina leh upnate in lungsim piangsak hi. Lasiangtho kampau pautheih lohna in Lai Siangtho pan hong gammang sak hi. Mipite in Pasian kammalte leh Hebrewte Pasian tawh kizopna mansuah khin uh ahih manun, Nehemiah adingin vaisah mahmah hi.
 Lai Siangtho kantel te’n bel, tua lai Nehemiah gamtatna te pen, mipi lakah ki simmawh bawlna hizaw hi ci uhhi. Nehemi- ah in taaigawp in samsia cihciangin, kam hoihlo kamsia thuukgawp lam hilo zawin, thukham hamsiatna a gennuam hizaw cih telhuai hi. Nehemiah in, mipite in a teelkhialhna hangun a tungding Lai Siangtho kammalte agen hizaw hi.
 Nehemiah in “pawlkhatte ka satgawp a, pawlkhatte asam ka bawhsak hi” (Neh. 13: 25) acih ciangin, Nehemiah hehmah- mah cihlam sangin, tawsatna pen mipi mai ah ki thuhilhna ahihlam phawkhuai hi. Hihdan thuhilhna pen pawlkhat bekmah hi a, hihbang gamtat hoihlo a thapia leh a khangsakte hibek hi. Hihbang a thuhilhna pen tualai hun in mipi lakah maizum theih dingin a zat ngeina ahi hi. Mipite’n amau dei- hteelna bangzah phamawh hiam cih theisak nuam hizaw hi.
 Pawlpi sungah khialhna khat peuhpeuh imuh ciangin koici thukkik ihi hiam?
 MONDAY December 16
 NEHEMIAH THUHILHNA
 Nehemiah 13: 26, 27 simin. Thuman thutakpan lampialna in bangzah lauhuai cih, hong theisak dingin, Lai Siangtho tangthute in bangzah thupii hiam?
 Solomon in mawhna thuk sung atun theihna ama deihteel ahi hi. Israel kumpi pa adingin Pasian piak thute: “A lungsim heikhia ding ahih manin, zi la thuah lo ding hi” (Thuhilhkik 17: 17) cih amanlohna tawh amah le amah kisusia hilel hi. Solomon nuntakzia pen etteh taakcinglo hi. Zi lathuah ziau hilel beklo in, Nehemiah cihbang in, Pasian bialo minam lak- pan numei teelhi cihi.
 Nehemiah in a mipihte namdang tawh tenzau-na (tengkhawm) pan apuahphatna banghangin thumaan hi icithei diam? Piancil. 6:1- 4; Pian. 24: 3, 4; Pian. 28: 1, 2; Thuhilhkik 7: 3, 4; 2 Cor. 6: 14. Kiteengzau loding cihciangin, minam deidan hizaw lo in,
 milim biakna hang hizaw hi. Lai Siangtho’ mi Israel ahilo nu- mei ateenpih omlel hi. Moses in Midian numei Zipporah; Boaz in Moab numei Ruth teenpih uhhi. Buaina pipen bel minam sangin upna kibatlohna leh upna neihlohna hizaw hi. Ezra Ne- hemiah tehun pasalte in, Pasian ummi teel nuamlo uhhi.
 Richard M. Davidson, kicipa in, Flame of Yahweh kici lai- bu sungah “Eden ah Pasian hong geelsak kiteenna pen, Khalam leh thudang tuamtuamte ah a panpih ding” ci hi (laimai 316). Hih tangthu sungah numeite in, amilim biakna uh nusia nu’ng cilo ahih manuh hizaw hi. Mipite in zong Pasi- an lamah ki aapding teello zaw uh ahih manun, Nehemiah dah mahmah hi. Lai Siangtho in, Pasian sungah bulkip neihtheih nading lampi leh lungdamna akhantoh na’ng tampi hong lakkhinzo hi. Tua mah bangin, kiteenna hoih in eima nuntak nuamsak hoihzawsak in, Pasian tawh hong kinaizawsak hi.
 Ei leh innkuanpihte upna kepcin theih nadingin, hihtengpan bang pilna peuh nangah thei hiam?
 TUESDAY December 17
 EZRA’ THUKKIKNA
 Ezra 9 simin. Israelte’n milim biate tawh teengzau cih atheih ciangin, Ezra in banghih hiam? Ezra 9:1, 2 sungah “kikhen nuamlo uh” ci hi. “Kikhen” cih kammal Siampi. 10:10; 11:47; Paikhiat. 26:33; Pian. 1: 4,6,7,14,8 sungteng enin. Thu um mi khat in thu-umlo mi khat a teenpih buaina pen hih kammal in bangzah sai hiam?
 Mipite in amau ki teenzau pihte mahtawh Ezra kiangah hong ki aap uhhi. A minambup in, Pasian thukham Torah apalsatziate Lai Siangtho sungah kiciamteh hi. Mipi makaite in Ezra kiangah thupuak uh a, Khalam makaite ahi Siampite leh Levite nangawn hih mawhna baang uhhi.
 “Ezra in, Babylon ah saltanna ahangthu asuut ciangin milimbia minamte tawh kihelzauna in thulianpen ahi hi. A kimkot gamte pan tuam omsitset leh, adahhuai thuaksiatna tampi takte thuak khalo ding uhhi. A tangthului teng ensuk- suk in, mithupi mahmahte nangawnin Pasian thukham palsat ngamzen cih mu a, alungsim hongso keei hi. Pasian in ahoihna tawh, akhephung ah amite gamnuam khat pia in lungnuam takin omhithiat sak cih hong phawk hi.” EGWhite, Prophets and Kings, laimai 620.
 “Tuam-om” cih kammalpen minvawhna in kizang hi (beh min, bawng min). Hih munsan ah tuabang hilozaw hi. Pasian in upna biakna hoihlote pan kikemding a deih hang hizaw hi. Pasian upna tawh aki lehbulhte tawh kiteen hangin, tuate in tate tungah huzaap neizolo ding cih peuhmah pen hitheilo ahihlam hong phawkta uhhi.
 Abeisa hunah khentat khialh neiphial mah lengzong, tu’n innkuan sungah koibangin upna nungtasak thei ding ihi hi- am?
 WEDNESDAY December 18
 EZRA NASEPTE
 Ezra 10 simin. Ezra leh makaipite in, tua ki teenzaunate bangci siansuah uh hiam?
 Amipi bupun namdangzii khempeuh paikhiatsak ding thukimta uhhi. Ezra 10: 15 sungah ama ciapteh pasal 4 lobu- angin, thukim uhhi.Kha thum sung hunla in paikhiasak ding hi ung ci in mipite’n kamciam apiak mahbangun, pasal 113 in a namdang ziite paikhiasak uhhi (Ezra 10; 18- 43).Aneu 44 ah, tuabang zinei pawlkhat te’n tazong neikhin zawzen uhhi. Anute uh ahawlkhiatsak mawkpen, tate adingin, eimuhna ah etlawmlo liang hi. Ahih hangin, hihthu pen Pasian in Jewte gam a phuatcil laipek panin ahilh hilhsa ahi hi. Pasian deihna kicingtakin azuih dinguh hi lel hi.
 Ezra 10: 11 sungah “tuam om” cih kammalpen (badal) paaikhia (yatza’) cihte hi a, Lai Siangtho sungah maakna in kizanglo hi.Ezra in maa cih kammal theilua ahih manin, azanglo hipah hi.Amaute kiteenna pen, Pasian thukham Torah tawh ki tuaklo, ki lehbulhzaw ahih manin, tua kiteenna teng phiatsak hi. Kiteenna picing anei lo teng phiatsiangsak hibek hi. Aziite atate leh mipite tungah bangthu piangthuah lai hiam cih zong ithei nawn tuankei hi. Tua hunlai ngeina bangin, pate in, a paikhia zii teleh a tate khoi in vak a, ziite bel, a innvuah ciahkik hi ziau lel hi.
 Hun hongbeibei in, pasal pawlkhat in, thu-umlote mah teenpih dingin hong ki thawi zel uh a, pawlkhat bang a paikh- iasa a ziite va beelphei kik uhhi. Pasian tungah aki aapna uh tha nem ahih manun, hih bangin khensat pakna pen mihing ngeina hi cihtheih ahi hi. Eite zong upna hatmahmah ikisak laitakin, ki aapna a tawm ciangin, tuabang thute piangthei hi. Pasian tungah ki aapding mahmah mihing ading haksa pen- pen hi.
 Pasian kiang naki aapna athanem ciangin bang piang zel hiam? Tua thute tung panin bang pilna peuh nangah zelzel hi- am?
 THURSDAY December 19
 TU HUN KITEENNA
 Ezra leh Nehemiah phutkhak ki teenzauna thute hangin, Pasian in kiteenna pen thupi laak cih kician mahmah hi. Tua- mah bangin eite’n zong thupilakding hi hang. Teenpih ding peuhmah, thungetna tawh ki aapin, khentatna peuhmah Pasi- an dong hamtang ding hihang. Tuabangin Pasian tungah thu- maanna in adahhuai thusia tepan hong kem hi.
 Thu umlo mi a teenpih Christian khat tawh kisai, Paul genna encianin. 1 Cor. 7:10-17 hoihtak simin. Hakkol kikimlo apua mite bangci hihsak ding hiam?
 Upna kikawmte tawh kisai in Lai Siangtho sungah hihding daan omlianlo ahih manin, Ezra leh Nehemiah bangin, Pasian umlo zii paikhiatsak pahding cihzong, Lai Siangtho hi a, hoihpen pah hi cihtheihna zong omtuanlo hi. Ezra leh Nehemi- ahte hunpen, Pasian deihna (Ezra 10:11) bangin abawl uh hi a, tuabangin hih kei le uh, a mailam thuding uhpen lauhuai mahmah tahi. Anungta Pasian abia mite ahihna uh mansuah gawpmang ta uhhi.
 Jewte in Egypt gamah sawtpi takmah omcip uh ahih ma- nun kiteenzau ding makaite’n phalsak uh a, tua mahbangin Yahweh Pasian leh Anat Nusian biakna hong kihelzau pah hi. Messiah hongpai nading khanggui nangawn lauhuai liangzo hi. Tua thu in khatvei sun a piangpak thu ahih manin, thu-um leh umlo kiteen theihna dingin hihthute siksan in neihding zong hi tuanlo hi. Tua sangin, Pasian in hakkol akikim citciat kiteenna thupisak ahihna phawk huaizaw hi. Nihgel Pasian kiangah ki aap mahmah kiteng in, Pasian ading thahat takin nasep sangin, Pasian kiang ki aap mello khat tawh kiteen ciangin, Dawimangpa lungdam zaw hi.
 Thu umlote tawh kiteenvai Lai Siangtho in (2 Cor. 6:14) nakgen mahmah hi napi, tua banglo teelna neite zong azawpna mun omveve hi. Tuabang tawh aki teengsate zong, Pasian in aki thumaan dinguh hanthawn veve hi. Pasian in, ama deihna lehlam ah napai phial zongin, huhna nget nakleh hong huh ding hi. Ahih hang, ei ut bangbang omlel leng, amah’n hong huh lel hi cih ngaihsut ding hilozaw a, ki niamkhiatna tawh thum leng amah’n hong zaden hi.
 FRIDAY December 20
 NGAIHSUT BEH DING: EGWhite lai Prophets and Kings, laimai 669-678 sungpan “Reformation” cih thulu simin.
 “Pasian hongpiak nasep sepna pen biakna maantak-tak ahi hi. Pasian’ deihna bangin septheih hun zong ding hihang. Sempah lianlian leng gualzawhna lianpi; thadah ziakaina pen Pasian min daisakna hi. Makaite in hanciamna leh ngiimna a neihmel keileh, pawlpi zong thadah in sumduh paiduh beklel ding a; Pasian’ nasem dingin lungsim siangtho a neih takpi leh, lam-etnaleh lawpna tawh hong pumkhat ding uhhi.
 “Pasian kammalte in hiam in bun hi. Mawhna leh siantho- na zong dingkhawm uh a, amu peuhmah in, khat la in khat nusia ding hi. Sanballat leh Tobiah ki phatsakna, mawhna leh khemnate agenna munah, Ezra leh Nehemiah hoihna, ki aap- na leh kipiakkhiatnate ki ciamteh veve hi. Ei deihbangbang teeltheih ding hong kipia hi. A lauhuai mahmah Pasian’ thu- kham palsatna gu leh; thumanna’ thuphate hong kilakkhawm hi. Khatzaw thuak nuam maw, khatzaw nopsaklawh nuammaw, teelsiam ciatni.” EGWhite, Prophets and Kings, laimai 676.
 KIKUP DING DOTNATE 
 1. Hih tangthu isim ciangin, mi masate in Pasian kiang ki aapna nei mello in milimbia zii peuh na nei lel uhhi. Tuate Ezra in mawk nutsiatlo in, khantoh ding leh ki puahphat ding lametna tawh thuhilh hi. A kikhel takpi uh hiam? Gamtatna kikhel ahihleh alungsim uh akikhel hiam? Pasi- an lamah aki aapzaw uh hiam? A kikhello mi tampitak omlai cih, bangin honglak hiam? Lungsim kikhelna in bangzah thupi cih, amau khialhna tungtawn in bangteng imu thei hiam?
 2. Kiteen khialhna hangin buaina a nei khatpeuh pawlpi sungah a om leh, koici panpih theiding hiam?
 3. Pasian’ thukhamte in kipmahmah a: leitung ngeinate a tuamtuam omin ki lamdang hi. Eima nuntakna Pasian hong kepsak ding ngetkawm in, hih kilam-danna tegel banghangin phawkhuai hiam?

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *